قرص اکس تاس

ترکیب MDMA یا 3 و 4 متیلن دی اکسی مت امفتامین که به نامهای اکستاسی، اکستازی، XTC ، E (ای) ،X (اکس) هم معروف است. در ایران به نام قرص شادی هم شناخته میشود. این ماده در 1914 در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت که به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه 70 میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد که در 1984 با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد. در 1985 در آمریکا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در سالهای اخیر مصرف آن در آمریکا، در پارتیهای شبانه موسوم به Raves به شدت افزایش یافته است که باعث نگرانی دولت امریکا شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شده است بطوری که مصرف آن در اروپا در 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است.

2 درصد مردم امریکا حداقل یکبار این ترکیب را مصرف کرده‌اند. حداقل یازده و هفت دهم درصد دانش‌اموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا یکبار “اکس” مصرف کرده‌اند مصرف این قرصها در ایران به خصوص در یکسال اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل کرده و مرفه مصرفکنندگان اصلی این داروها هستند. لازم است عموم مردم و پزشکان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند میزان مراجعه به اورژانس‌ها در امریکا در اثر سوء مصرف این دارو به شدت افزایش یافته است. (از 1143 مورد در 1998 به 4511 مورد در سال 2000)

همچنانکه ذکر خواهد شد مشکل اصلی در مصرف این مواد عوارض مزمن آن میباشد. عوارض حاد مصرف بیشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضی داروهای ضدافسردگی پیش می آید.

ترکیب شیمیایی

3 , 4 MethylendioxyMethAmphetamine ا N, Alpha, DiMethyl 1,3 Benzodiazoxide 5 Ethamine با فرمول C11H15N2O که بنامهای MDMA یا اکستاسی معروف است.

اپیدمیولوژی

میزان مصرف این قرص‌ها در آمریکا به شدت میان جوانان و نوجوانان در حال افزایش است طبق آخرین آمار تعداد کسانی که برای حداقل یکبار از این ماده استفاده کرده‌اند بین دانش‌آموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا از نه درصد به دوازده درصد افزایش یافته است. دو درصد از کل حمعیت ایالات متحده حداقل یکبار اکستاسی مصرف کرده اند.

نحوه اثر در مغز

آمین‌های مغز – بویژه نوراپی نفرین و سرتونین نوروترانسی مترهای مسیرهایی هستند که کارشان بروز خلق است. با توجه به فرض که آمینی، کاهش عملکرد این آمین‌ها باعث افسردگی خواهد شد و افزایش فعالیت‌ آنها باعث بالا رفتن خلق میشود.
MDMA از طرقی که ذکر خواهد شد باعث افزایش خلق و احساس نشاط میشود.

فرضیه تاثیر MDMA (اکستاسی) بر مغز:

1 – افزایش آزادسازی سروتونین در سیناپس‌های مغزی
2 – بلوک بازجذب سروتونین
3 – افت میزان سروتونین مغز
4 – اثرات غیرمستقیم بر میزان دوپاین مغز

درمان

برای درمان اعتیاد به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است. هیچ پادزهر (آنتیدوتی) برای مسمومیت با اکستاسی وجود ندارد. در صورت بروز علائمی مثل تب شدید، تشنج و تغییرات ضربان قلب (تاکی آریتمی)، درمان علامتی است. از ترکیبات ضد افسردگی وآنتیسایکوتیک برای درمان عوارض در روزهای پس از مصرف استفاده میشود.

واقعیت اکستاسی

اکستاسی باعث ایجاد عوارض مغزی در طولانی مدت میشود.

حتی یکبار مصرف اکستاسی باعث ایجاد عوارض در بلند مدت میشود.

خطر مرگ در اثر مصرف اکستاسی وجود دارد.

میزان مصرف آن در ایران بشدت در حال افزایش است.

اکثر کسانی که این قرص‌ها را مصرف می کنند از عوارض ناشی از مصرف آگاه نیستند.